Wczesną wiosną 1949 r. nieopodal miejsca, w którym od 1222 r. siedzibę swoją ma Opactwo Cystersów w Mogile, pojawiły się brygady mierniczych, aby wytyczyć teren pod olbrzymi zakład pracy oraz osiedla mieszkaniowe dla około 70 tysięcy jego pracowników. Końcem czerwca rozpoczęto pierwsze prace budowlane przy wznoszeniu nowych budynków mieszkalnych, a w niespełna rok od tego wydarzenia rozpoczęto  budowę kombinatu metalurgicznego.

Na obszarze żywiołowo rozwijającego się miasta oraz tak dużego zakładu przemysłowego nie mogło zabraknąć jednostki straży pożarnej. Duże ilości tymczasowych obiektów wykonanych z materiałów palnych, służących jako zaplecza budowy, nagromadzenie palnych materiałów budowlanych, brak dostatecznego przygotowania załogi do zwalczania pożarów oraz znajomości przepisów przeciwpożarowych  stwarzały poważne zagrożenie pożarowe. Znając sytuację oraz mając świadomość występujących zagrożeń przystąpiono do działań, które w ostateczności doprowadziły do utworzenia 19 grudnia 1950 r. Zakładowej Straży Pożarnej.

Wraz z upływem czasu w Nowej Hucie powstawały nowe osiedla. W celu odpowiedniego zabezpieczenia przeciwpożarowego dzielnicy postanowiono wybudować siedzibę straży pożarnej  poza terenem kombinatu metalurgicznego. Jednostka Zakładowej Straży Pożarnej nie była w stanie skutecznie zabezpieczać obszaru przemysłowego huty i  jednocześnie osiedli mieszkaniowych, do których napływały coraz to liczniejsze rzesze ludzi. Budowniczowie nowej Huty postanowili utworzyć siedzibę jednostki straży pożarnej w centrum „nowego miasta”,  zlokalizowaną na osiedlu C32 (dzisiejszym osiedlu Zgody).

W 1952 r. utworzono w prowizorycznych warunkach siedzibę Zawodowej Straży Pożarnej w budynku szkoły przy ul. Klasztornej, a we wrześniu 1953 r., przekazano do użytku 4-piętrowy blok mieszkalny dla 94 rodzin strażackich. Wkrótce potem wybudowano 6-piętrową wspinalnię oraz budynek strażnicy z 11 boksami garażowymi, a także  powołano do funkcjonowania III Oddział Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej.  

 
Samochody pożarnicze na terenie III Oddziału MZSP,
na pierwszym planie Mieczysław Banachowicz – dowódca oddziału,

Ćwiczenia na terenie Oddziału III MZSP, rok 1967

Wybudowany dwupiętrowy budynek strażnicy wraz z przylegającym blokiem mieszkalnym bardzo szybko okazał się jednak za obszerny jak na potrzeby jednostki straży pożarnej. Dowództwo Krakowskiej Straży Pożarnej nie kwapiło się do przeniesienia z dotychczas zajmowanego, historycznego budynku, położonego dodatkowo w atrakcyjnym punkcie miasta. W związku z tym pod koniec września 1960 r. przeniesiono do Nowej Huty Szkołę Podoficerską z Nysy.

Krakowska Szkoła Podoficerów Pożarnictwa funkcjonowała do roku 1973, kiedy to zmieniono system kształcenia i szkoła uległa rozwiązaniu. Pożarnictwo stawało się interdyscyplinarną nauką wymagającą kadr o odpowiednio wyższych kwalifikacjach. Katastrofalny pożar w rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach w 1971 r. dodatkowo uzmysłowił społeczeństwu potrzebę zmian w tworzeniu nowoczesnych służb ratowniczych i całego systemu ochrony przed pożarami.  Stwarzało to konieczność dokonania przeobrażeń w strukturze kształcenia. W 1973 roku powołano do istnienia Szkołę Chorążych Pożarnictwa na prawach policealnego studium zawodowego.

Podział bojowy Szkoły Podoficerów Pożarnictwa, a następnie Szkoły Chorążych Pożarnictwa przez cały czas stanowił uzupełnienie sił III Oddziału Krakowskiej Zawodowej Straży Pożarnej. O tym jak niebezpieczny zawód wybrali, kadeci mogli się przekonać 9 czerwca 1979 r., kiedy to podczas jazdy do akcji w wypadku drogowym zginął plut. poż. kdt Adam Mazurek. Do zdarzenia doszło na dzisiejszym skrzyżowaniu al. Przyjaźni z al. Solidarności.  W rozpędzony samochód pożarniczy przejeżdżający przez skrzyżowanie uderzył samochód ciężarowy do przewozu cementu.  W wyniku uderzenia samochód strażacki przewrócił się na bok przygniatając kadeta, który poniósł śmierć na miejscu

Według powszechnych opinii szkoły pożarnicze przygotowywały dotychczas kadry o dobrym poziomie wiedzy, natomiast o znacznie niższych umiejętnościach praktycznych. Celem poprawienia efektywności kształcenia i przygotowania kadetów do przyszłych zadań, a także stworzenia możliwości kadrze dydaktycznej bieżącego kontaktu z praktyką pożarniczą zdecydowano się na nowatorskie rozwiązanie – utworzenie szkolnego oddziału zawodowej straży pożarnej z wyznaczonym obszarem operacyjnym.

Pomimo wielu głosów sprzeciwu w  dniu 21 kwietnia 1986 r. Komendant Szkoły Chorążych Pożarnictwa, pułkownik poż. Feliks Dela podpisał z Komendantem Wojewódzkim Straży Pożarnych w Krakowie, pułkownikiem poż. Mieczysławem Feliksem porozumienie dotyczące przejęcia działalności operacyjno-technicznej w  sektorze operacyjnym zabezpieczanym dotychczas przez III Oddział Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej. Na mocy porozumienia, z dniem 28 kwietnia 1986 r. utworzono eksperymentalny Oddział Szkolny Zawodowej Straży Pożarnej, zwany dalej w operacyjnym planie województwa krakowskiego Oddziałem III – Szkolnym, w sile plutonu pożarniczego.

Od tego momentu Krakowska Szkoła Pożarnicza nieprzerwanie wspiera miasto Kraków w zapewnieniu bezpieczeństwa jego mieszkańców.

Jednostki Zawodowej Straży Pożarnej na terenie Krakowa-  rok 1986

Rejon zabezpieczany przez III Oddział Szkolny (Wydział Liniowy SCHP) w momencie przejęcia obowiązków od III Oddziału MZSP obejmował teren dzielnicy Nowa Huta, natomiast rejon pomocy wzajemnej obejmował tereny województwa krakowskiego. Najczęściej interweniowano w gminach podległych operacyjnie Komendzie Rejonowej Straży Pożarnych w Nowej Hucie: Igołomia-Wawrzeńczyce, Drwinia, Kłaj oraz Niepołomice.

Wejście w życie, 1 stycznia 1992 r., ustawy o PSP spowodowało, że 30 czerwca 1992 r.   Zawodowa Straż Pożarna w dotychczasowej strukturze przestała istnieć. W jej miejsce zostały utworzone nowe jednostki organizacyjne. Krakowska Szkoła Chorążych Pożarnictwa po niemal dwudziestu latach zakończyła swoją działalność.  Przekształcono ją w Szkołę Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej.
Dla operacyjnego zabezpieczenia miasta Krakowa powstało 5 Jednostek Ratowniczo-Gaśniczych, w tym jedna na bazie Szkoły Aspirantów PSP.
  

Jednostki Ratowniczo-Gaśnicze na terenie Krakowa -  rok 1992;

Zastępy Wydziału Liniowego SA PSP w Krakowie

W roku 2001 nastąpiła reorganizacja struktur wewnętrznych Szkoły Aspirantów PSP. Dotychczasowy Wydział Liniowy przekształcono w Wydział Działań Ratowniczo-Gaśniczych.

Sprzęt Wydziału Działań Ratowniczo-Gaśniczych SA PSP w Krakowie

Od 1 lipca 2007 r. w miejsce Wydziału Działań Ratowniczo-Gaśniczych powołana została Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza SA PSP w Krakowie.

Samochody JRG SA PSP w Krakowie, rok 2009

Samochody JRG SA PSP w Krakowie, rok 2015