Ustanowiony w 2008 roku Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego (ang. International Day of Search and Rescue Dogs) jest świętem ruchomym, nie ma więc jednej daty, a na podstawie decyzji Międzynarodowej Organizacji Psów Ratowniczych (IRO – ang. The International Rescue Dog Organisation) obchodzonym w ostatnią niedzielę kwietnia. W 2021 roku święto czworonożnych bohaterów i ich opiekunów przypadło na 25. dzień kwietnia.

Jak wynika z informacji prezentowanych na stronie internetowej Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej (link) obecnie służbę w szeregach naszej formacji pełni 27 psów, 14 z nich to psy o specjalności poszukiwawczej terenowej a 13 gruzowiskowej. Odpowiednio przeszkolone i posiadające stosowne uprawnienia zwierzęta i ich przewodnicy są także ważną częścią potencjału ochotniczych straży pożarnych, szczególnie tych które włączone są do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

W Polsce aktualnie funkcjonują 93 zespoły ratownicze z psami specjalności terenowej klasy I oraz 34 zespoły specjalności gruzowiskowej klasy I. W proces ich szkolenia, doskonalenia i wykorzystywania w działaniach ratowniczych w szczególny sposób wpisują się zadania realizowane przez będący częścią organizacyjną Szkoły - Wydział Szkolenia Specjalistycznych Grup Ratowniczych z siedzibą w Nowym Sączu. Od 2013 roku, czyli od momentu wejścia w życie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych w sprawie zwierząt wykorzystywanych w akcjach ratowniczych, na podstawie decyzji Komendanta Głównego PSP Szkołę Aspirantów PSP w Krakowie wyznaczona została na organizatora egzaminów przewodników i psów ratowniczych specjalności gruzowiskowej i terenowej. Prowadzone są one na terenie całego kraju, przede wszystkim w oparciu o poligony gruzowiskowe zlokalizowane w: Nowym Sączu, Żaganiu oraz Gdańsku (specjalność gruzowiskowa), a także w oparciu o tereny otwarte (specjalność terenowa). Corocznie przeprowadzanych jest do kilkunastu takich egzaminów, których pozytywne zaliczenie przez zespoły poszukiwawcze, jest warunkiem dopuszczenia ich do działań i akcji ratowniczych oraz poszukiwawczych prowadzonych z wykorzystaniem psów.

Podsumowanie egzaminów zespołów  ratowniczych z psami  przeprowadzonych w latach 2015-2020

Głównym zadaniem psów ratowniczych jest poszukiwanie osób zaginionych, a jak wynika z powyższego podziału, w zakresie ich pracy wyróżniamy dwie specjalności: gruzowiskową specjalność ratowniczą, która obejmuje psy przeznaczone do poszukiwań ludzi zasypanych pod gruzami oraz pod osuwiskami ziemnymi i kamiennymi oraz terenową specjalność ratowniczą, która obejmuje psy przeznaczone do poszukiwań ludzi zaginionych na terenach trudno dostępnych i leśnych.

Przygotowanie psa ratowniczego do pracy rozpoczyna się już od momentu przywiezienia go
z hodowli, czyli od koło 8 tygodnia życia. Od tego momentu staje się on pełnoprawnym członkiem ratowniczej, w naszym przypadku strażackiej, rodziny. Samo szkolenie rozpoczynane jest od około 12 tygodnia życia psa, który do pierwszego egzaminu klasy 0 przystąpić może dopiero wówczas, gdy osiągnie 18 miesiąc życia, a do egzaminu klasy I w wieku minimum 24 miesięcy.

W Szkole Aspirantów PSP w Krakowie służbę pełnią obecnie 4 psy:

1. labrador retriever Figo - posiada uprawnienia terenowe oraz gruzowiskowe klasy I,
2. labrador retriever Pola - posiadająca egzamin gruzowiskowy klasy 0,
3. nova scotia retriever Karmel - kandydat na psa ratowniczego, przygotowywany do egzaminu klasy 0,
4. labrador retriever Pepe - pies wycofany z działań ratowniczych a wykorzystywany w zajęciach edukacyjnych oraz pokazach.

Figo, Pola i Karmel w przyszłości zasilą szeregi Specjalistycznej Grupy Poszukiwawczo-Ratowniczej „Nowy Sącz”.  

Z okazji Międzynarodowego Dnia Psa Ratowniczego, wszystkim przewodnikom i ich pupilom, życzymy, aby trud jaki wkładają w codzienny trening i szkolenie przynosił jedynie pozytywne owoce w czasie prowadzonych działań ratowniczych, a ich wyjątkowe umiejętności i praca były zauważane i doceniane, także po zakończeniu służby i po „przejściu na emeryturę”. Warto zauważyć, że do spełnienia ostatniego życzenia jest już bardzo blisko, a to dlatego, że 21 kwietnia br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy regulującej status zwierząt w służbach mundurowych.

KARMEL

FIGO

POLA

PEPE

Opracowanie: mł.bryg. Piotr Sowizdraniuk, st. Joanna Pulit

Zdjęcia: st. Joanna Pulit