W dniach 11-17 lipca 2022 r. odbył się  tygodniowy program edukacyjny V4 Heritage Academy dla pracowników/pracownic instytucji kultury, służb konserwatorskich i studentów/studentek z regionu Europy Środkowej organizowany przez Międzynarodowe Centrum Kultury z partnerami wyszehradzkimi i realizowany pod auspicjami Grupy Roboczej Ekspertów do spraw Dziedzictwa Kulturowego Krajów Grupy Wyszehradzkiej.

W projekcie V4 Heritage Academy wzięło udział łącznie 20 przedstawicieli krajów grupy Wyszechradzkiej i zaprzyjaźnionej Ukrainy, mocno dotkniętej potrzebą ochrony i dziedzictwa kulturowego. Przedstawicieli Polski było 5, w tym funkcjonariusz SA PSP z Wydziału Centrum Szkolenia Ochrony Ludności i Dóbr Kultury – mł. asp. Sławomir Kocór

Program dotyczył zarządzania miejscami wpisanymi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Słowacji – w Spiskiej Kapitule i w Lewoczy. Partnerami projektu byli:

- Ministerstwo Kultury Republiki Czeskiej,

- Rada Ochrony Zabytków Republiki Słowackiej

- Departament Dziedzictwa Kulturowego Urzędu Premiera Węgier.

W dniu 11 i 12 lipca 2022 r. odbyły się wykłady na temat OUV - „wyjątkowej uniwersalnej wartości”, która jest podstawą do umieszczenia „najcenniejszych obiektów i regionów świata” w rejestrze prowadzonym przez UNESCO. Wykłady poświęcone były również organizacji UNESCO, konwencji haskiej z 1954 roku (o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego). Zwrócono uwagę na sposoby i metody zabezpieczeń polskich zbiorów sztuki. Udaliśmy się również na Zamek Królewski na Wawelu, aby na przykładzie tego jednego z najważniejszych zabytków w Polsce poznać systemy bezpieczeństwa, ochrony przeciwpożarowej, organizacji imprez masowych czy ewakuacji.

            W dniu 13.07.2022 r. wyjechaliśmy z Krakowa do Słowacji po drodze zwiedzając Zamek w Starej Niedzicy i Starej Lubowli, zatrzymując się również w Podolińcu. 13-16 lipca 2022r. był czasem zwiedzania i poznawania historii Spiszu (regionu, który przez około 400 lat był we władaniu Polski). Jako uczestnicy programu wzięliśmy udział w spotkaniach z włodarzami Lewoczy i Spiskiego Podgrodzia oraz konserwatorami z urzędu zabytków. Zostaliśmy również oprowadzeni po Kościele Ducha Świętego w Żehrze, Spiskim Hradzie, Spiskiej Jerozolimie, Katedrze w Spiskiej Kapitule.

Bogaty program V4 Heritage Academy pomógł nam - uczestnikom i uczestniczkom kursu w jak najpełniejszym poznaniu dziedzictwa karpackiego regionu, łączącego Polskę i Słowację. Odwiedzając perełki architektury Spisza, spotykaliśmy się ze specjalistami oraz poznaliśmy historię i systemy zarzadzania tym terenem – wszystko po to, aby zebrać informacje potrzebne do przygotowania finalnego projektu, którego grupowe tworzenie i oficjalne zaprezentowanie miało miejsce 16.07.2022 r. . Jego celem było opracowanie strategii dalszego rozwoju Spisza, zaproponowanie realnych sposobów zwiększania świadomości wyjątkowej uniwersalnej wartości regionu wśród mieszkańców i turystów, a także rekomendacja zabezpieczeń obiektów i ruchomych dzieł sztuki na wypadek niebezpieczeństw, tj. głównie pożaru, klęsk żywiołowych, konfliktu zbrojnego itp.

Przed wyjazdem ze Słowacji miało miejsce uroczyste zakończenie programu wraz z wręczeniem certyfikatów V4 Heritage Academy. Podkreśleniem rangi wydarzenia była obecność biskupa dziekanatu Spiskiego Podgrodzia, ministra kultury Słowacji, przedstawicieli regionalnej władzy samorządowej, założyciela i pani dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, a także przedstawicieli – kierowników instytucji z zakresu Dziedzictwa Kulturowego z każdego z państw Grupy Wyszechradzkiej, tj. Polski, Czech, Słowacji i Węgier.

Jako słowa wyróżnienia oficjalnie padły z ust dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, pani Agaty Wąsowskiej-Pawlik, która oprócz podziękowania za udział w projekcie V4 Heritage Academy pochwaliła jakość współpracy ze Szkołą Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie podając jako przykład zorganizowaną w ubiegłym roku Międzynarodową Konferencję „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń - zagrożenia klimatyczne, środowiskowe, pandemicznie i pożarowe. Dobre praktyki”.

Opracowanie: mł.asp. Sławomir Kocór

Zdjęcia: mł.asp. Sławomir Kocór